Vrijheid

Op 5 mei vieren we dat we in 1945 bevrijd zijn van de Duitse bezetting in Europa en de Japanse bezetting in Azië. Vrijheid! We vieren dat we sindsdien in het Koninkrijk der Nederlanden vrij zijn van oorlog en onderdrukking. Daarnaast is 5 mei ook een dag om ons te bezinnen op het belang van vrijheid en om ons te realiseren dat vrijheid kwetsbaar is.

Voor deze vrijheid hebben velen gevochten en zelfs hun leven gegeven. Het einde van de Tweede Wereldoorlog betekende echter niet dat er een einde kwam aan oorlog in de wereld. Nog dagelijks lijden mensen onder gewapende conflicten en de schending van mensenrechten. Op veel plaatsen ter wereld moeten mensen dagelijks vechten voor hun bestaan. 5 mei is daarom ook de dag waarop we ons bezinnen op onvrijheid elders in de wereld.

Bijna steevast tolk ik op dit soort dagen bijbehorende indrukwekkende bijeenkomsten. Keer op keer word ik geraakt door de verhalen die ik mag vertalen. Persoonlijke verhalen maken de geschiedenis aanraakbaar, het abstracte invoelbaar. Deze verhalen moeten worden doorverteld. En verhalen zijn er, je zou er boekenkisten mee kunnen vullen.

Maar verhalen(d) vertellen is een echte kunst. Het is jammer dat ik haar naam niet kon achterhalen, maar een van onze beste verhalenvertellers ontmoette ik zondagmiddag in Slot Loevestein. Daar werd, op een byzonder indrukwekkende manier die zowel ouder als kind boeide, het verhaal verteld van Hugo de Groot. De Groot, die onder andere De iure belli ac pacis (Over het recht van oorlog en vrede) schreef. De gids nam ons in haar verhaal helemaal mee. Via de kist, het Hugo-de-Groot-Poortje op de Grote Markt in Gorinchem, moest ik denken aan de recente ontwikkelingen in Korea.

En gisterenavond… vertaalde ik het bekende gedicht van Leo Vroman. Zijn dichtregel ‘Kom vanavond met verhalen’ moet volgens mij niet alleen als hartenkreet worden gezien, maar ook als opdracht. Zonder gedeelde geschiedenis geen gedeelde toekomst. We moeten de verhalen blijven vertellen, blijven(d) delen.