Opdat wij niet vergeten

Op maandag 4 mei is het 2 minuten stil

We denken aan de Nederlandse oorlogsslachtoffers. Een traditie die nodig is. Vroeger als kind al deed ik er ook aandachtig aan mee. Stil zijn voor de televisie. Of stil zijn bij de kranslegging Buiten de Waterpoort. Maar diep van binnen was het niet stil. Mijn gedachten schoten alle kanten op. Ik dacht aan Anne Frank en aan ‘De Vos van de Biesbosch’. Ik begreep niet waarom Joden vervolgd moesten worden. De mensen die daadwerkelijk de Joden vergasten, Nederlanders die landgenoten verraadden. Waarom?

Ik begreep het niet. Ik begrijp het nog steeds niet.

Vorig jaar tolkte ik een indrukwekkende reis naar Auschwitz en Birkenau. Als tolk kruip je in de huid van personages. Slopend, tergend was het hoe een gids vertelde over hoe een bewaker een moeder dwong, om haar pasgeboren baby….    Ik zie de indrukwekkende bergen koffers, haar en brillen nog voor me. Hoeveel vluchtelingen gingen daar achter schuil? Anno 2015 lijkt er niet veel veranderd. Onlangs klonken er spreekkoren in stadion Galgenwaard: ‘Mijn vader zat bij de commando’s, mijn moeder zat bij de SS, en samen verbrandden zij Joden, want Joden branden het best.’ De wedstrijd werd niet stil gelegd. Ik ben er stil van.

Nog dagelijks mensen bedreigd of lastig gevallen. Omdat ze anders zijn of denken. Joods, PVV-ers, zigeuners, gehandicapt, enzovoorts. Zijn we na 70 jaar dan nog niet ‘klaar’ met de gruwel van de holocaust? Willen we weten, vergeven,….vergeten? Komende maandag hoop ik na te denken over mijn vrijheid én wat hieraan vooraf ging. Ik wil nadenken of ik door mijn keuzes iemands vrijheid beperk. Ik hoop dat iedereen de stilte op zo’n verbindende manier benut. Om uiteindelijk, gezamenlijk, milder te worden. Naar Joden, naar bootvluchtelingen, naar uitgeprocedeerde asielzoekers, naar irritante andersdenkenden. Naar elkaar. Opdat we niet vergeten.